जितेन्द्र मुखियाः रौतहट देखी विश्वकप क्रिकेटको यात्रासम्म

देश (रौतहट)को शानः म्यान अफ दि म्याच घोषित भए पछि

रौतहटका २१ बर्षे ठिटो जितेन्द्र मुखियाले आइसीसी टवान्टी–२०  विश्वकपमा हिजो तहल्का मच्चायो ।  गौर नजिकको राजपुर तुल्सीका यी खेलाडीले देशको नाम त उचो नै राखे, त्यो भन्दा गृह जिल्ला रौतहटको नाम पनि उचो राखे र विश्वसामु देशसहित हामी सबैको गौरवलाई स्थापित पनि गरे । म पनि रौतहटको नै भएकाले उनको बारेमा केही लेखिरहन सकिन र उनको बारेमा लेखिएका, भनिएका र सुुनिएका र अहिले ब्लग तयार पार्दै जाँदा भेटिएका कुरा खोजि गरे र त्यसलाई यहाँ उल्लेख गरे । विश्वकपमा नेपाललाई ऐतिहासिक सफलता दिलाउने सबै प्रति मलाई गर्ब र सम्मान छ, यसमा कुनै शंका छैन ।
आइसीसी टवान्टी–२० मा 'म्यान अफ दि म्याच' घोषित भएका यादवलाई सामसुङ मोवाइलले १ लाख पुरस्कार दिने घोषणा गरेको छ, रौतहट–५ का सभासद सुनिल यादवले एक महिनाको मासिक तलब, नेपाली चलचित्र फिटकीरीको टिमले नौ हजार, नागरिक दैनिक र नेपाल सरकार एक मुष्ठ दिने रकम मध्य मुखियाको नाममा क्रमशः १ लाख र ५ लाख पुरस्कार हातमा परेको छ । त्यो भन्दा बढी पुरस्कार जितेन्द्रसहितको टिमलाई सिंगो नेपालले राष्ट्रिय झन्डा फहराएर.... ताली....हुर्रे... हुटिङ..र मन देखी नै सिंगो देशले धन्यवाद दिएर सम्मान गरेको छ । देशलाई एकतामा बाध्ने जितेन्द्रले शब्दमा सिमित गर्न नसकिने प्रशंशायोग्य कार्य गरेका छन् । मैले पनि उनको नाममा ब्लग लेखेर र उनलाई थप चिनाउने (जुन लुकेका छन) काम गर्ने सानो प्रयास गरेको छ ।  गृह जिल्लाबासीका नाताले उनको सम्मानमा यो ब्लग बनाएको हुँ  ।

जितको श्रेय सिंगै टिमलाई दिँदै उनले भने, ‘सुवास खकुरेल, ज्ञानेन्द्र मल्ल र शरद भेषावकरले ब्याटिङमा राम्रो गरे, विकेट नियमित लिइरहेका थियौं, जितेन्द्रले पहिलो २ ओभरमा राम्रो बलिङ गर्यो, समग्रमा आज हाम्रो खेल नै राम्रो थियो।'  - See more at: http://www.nagariknews.com/feature-article/story/15281#sthash.377aVmzg.dpuf

जितेन्द्रको बारेमा उल्लेख गरिएका भनाईहरु- 

जितको श्रेय सिंगै टिमलाई दिँदै उनले भने, ‘सुवास खकुरेल, ज्ञानेन्द्र मल्ल र शरद भेषावकरले ब्याटिङमा राम्रो गरे, विकेट नियमित लिइरहेका थियौं, जितेन्द्रले पहिलो २ ओभरमा राम्रो बलिङ गर्यो, समग्रमा आज हाम्रो खेल नै राम्रो थियो

- कप्तान पारस खड्का

कप्तान पारस खड्का

कप्तान पारस खड्का

कप्तान पारस खड्का

जितेन्द्रको योर्कर- ‘अफगानिस्तानसँग जित्नु ठूलो उपलब्धि हो, विश्वकप भएकाले यो अझ विशेष छ,ु म्यान अफ द म्याच जितेन्द्र मुखियाले भने। उनले ४ ओभरमा १८ रन खर्चेर मात्र ३ विकेट लिए। उनले हङकङसँगको पहिलो खेलमा पनि २ विकेट लिएका जितेन्द्रले योर्करको वर्षा गराउँदै अफगानिस्तानलाई अप्ठेरोमा पारेका थिए। जितेन्द्रले पाँचौं ओभरमा लगातार २ विकेट लिएर नेपाललाई विजयको बाटो देखाए। 

- बिनोद पाण्डे, पत्रकार नागरिक दैनिक

जितको श्रेय सिंगै टिमलाई दिँदै उनले भने, ‘सुवास खकुरेल, ज्ञानेन्द्र मल्ल र शरद भेषावकरले ब्याटिङमा राम्रो गरे, विकेट नियमित लिइरहेका थियौं, जितेन्द्रले पहिलो २ ओभरमा राम्रो बलिङ गर्यो, समग्रमा आज हाम्रो खेल नै राम्रो थियो।'  - See more at: http://www.nagariknews.com/feature-article/story/15281#sthash.377aVmzg.dpuf

उत्कृष्ट ब्याटिङ, उत्कृष्ट फिनिसर । जितेन्द्र द एन्डर । २१ बर्ष उमेर मै यति सानदार प्रदर्शन गर्ने खेलाडी राम्रो एक्सपोजर’ मा कहाँ पुग्लान ?
आयन बाइसप, बेष्ट इन्डिज, पुर्व क्रिकेटर ।
'रैातहटके ढेला बोलेला...' टि ट्वाण्टी वर्ल्ड कपके आजुके मैचमे जितेन्द्र मुखिया मैन अफ दि मैच भईला पे ही बात सत् के सत् भईल कि ना... ?
- किरण नेपाल, सम्पादक, हिमाल साप्ताहिक 
गृह जिल्लाबासी भएकाले जितेन्द्र मुखियालाई एक महिनाको मेरो मासिक तलब भत्ता पुरै दिने घोषणा गर्दछु

– सुनिल यादव (जितेन्द्र), सभासद, रौतहट–५

जितका दुई नायक

जितका दुई नायक

जितका दुई नायक:  नेपालले आईसीसी ट्वान्टी(ट्वान्टी विश्वकपमा बिहीबार अफगानिस्तानविरुद्ध नौ रनको ऐतिहासिक सफलता हासिल गर्दा खेलाडीद्वय जितेन्द्र मुखिया र सुवास खकुरेल नायक रहे । पहिले ब्याटिङ गरेको नेपालले १ सय ४१ रनको स्कोर खडा गर्दा प्रारम्भिक ब्याट्सम्यान सुवासले अर्धशतक बनाए भने नौ रनअघि नै अफगानिस्तानलाई रोक्दा जितेन्द्र मुखियाले उत्कृष्ट तीन विकेट लिए 

- शरदप्रकाश धिताल, पत्रकार कान्तिपुर दैनिक

को हुन जितेन्द्र र कसरी आए क्रिकेटमा ? त्यसको अन्तकर्था 

रौतहटका रूपलाल र जयावतीदेवीका माइला सन्तान हुन्, जितेन्द्र मुखिया । सामान्य परिवारका उनका बाबुको किराना र मेडिकल पसल छ । उनी ५र६ वर्षको छँदै गाउँमा क्रिकेट लोकप्रिय थियो । त्यो माहोल उनका एक काका हितलाल मुखियाले बनाएका थिए । हितलाल भारतको पटनामा पढ्थे । १९९६ को विश्वकप टीभीमा देखाएर उनले गाउँलेहरूलाई क्रिकेटबारे बुझाए । उनले गाउँमा सबैलाई क्रिकेट खेल्न प्रेरित गरे । उनी बलियो आर्थिक स्थिति भएको परिवारका थिए । त्यसैले भारतबाट क्रिकेट खेल्न चाहिने सामग्रीसँगै ब्याट, ग्लोब्स, प्याड ल्याए, सबैलाई दिए ।
हितलालको प्रयासमा गाउँका युवाले क्रिकेट खेले । बिस्तारै बल सकियो, ब्याट भाँचियो । सबैले खेल्न छाडे । हितलालले खेल नछुटोस् भनेर फेरि किनेर ल्याए । त्यस बेला गौरको छिमेकी भारतीय सिमाना बर्गेनियामा पनि ब्याट पाइँदैन थियो । हितलाल पटना पुगेर ल्याउँथे । रौतहटमा तीन पुराना हाइस्कुल थिए, गौर, पिपरा र चन्द्रनिगाहपुरमा । हितलालले स्कुल प्रतियोगिता पनि गर्थे । यस्तो प्रतियोगितामा जितेन्द्र बल टिपेर ल्याइदिने गर्थे । पछि जितेन्द्रले ट्युबलाई पोलेर बल बनाउँदै काठको ब्याटले खेल्न थाले । पाँच कक्षामा पढ्दा एकपटक उनी नदी तरेर ५ किलोमिटर टाढाको बजारमा पुगे । १२ रुपैयाँ पर्ने बल किनेर ल्याए । अनि त आँप बगैंचा होस् कि खेतका गरा, जहाँ पनि जितेन्द्र क्रिकेटमात्र खेल्न थाले ।
यस्तो बल एक महिनाजतिमा फुट्थ्यो । साथीहरू मिलेर पैसा उठाउने सल्लाह त हुन्थ्यो । तर, पैसा सबैसँग हुन्थेन । पकेट खर्च जोगाएर धेरैपटक किने । एक महिनामा बल फुट्ने । एक दुईपटक पसलबाट चोरेर पनि बल ल्याए । यो फुच्चे क्रिकेट टिमका सदस्यहरू सधैं खेलिरहन्थे । कति दिन त स्कुल नै गएनन् । स्कुलबाट घरमा छोरो बिग्रियो भन्ने खबर आइपुग्यो ।
त्यहीताका काका हितलालले चन्द्रनिगापुरमा मनकामना बोर्डिङ स्कुल खोले । जितेन्द्र यहाँ भर्ना भए । यो स्कुलमा ८ कक्षासम्म पढाइ हुन्थ्यो । सरकारी स्कुलमा ५ पास गरेका जितेन्द्रलाई फेरि ५ मै भर्ना गरियो ।
छात्रावाससमेत रहेको बोर्डिङमा उनी पहिलोपल्ट शुक्रबार दिउँसो ३ बजे मैदान पुग्दा सबै क्रिकेट खेलिरहेका थिए । जितेन्द्रलाई देखेर सबैले हात मिलाउन आए । उनी छक्क परे । पछि थाहा पाए, काकाको छोरा कौशलले उनको बलिङ र ब्याटिङबारे चर्चा गर्न भ्याइसकेका रहेछन् ।
भोलिपल्ट शनिबार नमुना स्कुलसँग खेल थियो । त्यो क्षेत्रमा नमुनाले खेल जित्दै आएको थियो । पहिलो खेलमै जितेन्द्रले ५ विकेट र ७५ रन लिएपछि मनकामना स्कुलले जित्यो । चन्द्रनिगाहपुर (चपुर० मा उनको चर्चा हुन थाल्यो । प्रतियोगिता हुँदा उनको टोली सेमिफाइनल पुग्यो । उनले ह्याट्रिक पनि गरे । प्रतियोगिताका उत्कृष्ट खेलाडी, बलर र ब्याट्सम्यान सबै उनी भए । यतिबेलासम्म उनी टेनिस बलले खेल्थे । उनको चर्चा हुन थालेपछि चपुरको सरस्वती युवा क्लबका कप्तानले उनलाई अभ्यास गर्न बोलाए । उनले पहिलोपल्ट लेदरको बलले दुई ओभर बलिङ गरे । उनले तीन विकेट लिए । तिनै कप्तानले जितेन्द्रलाई प्रोत्साहन गरे । दैनिक अभ्यास गर्न बोलाए । स्कुलका प्रधानाध्यापकसमेत रहेका काका हितलाललाई भनेर स्कुल सकेपछि अभ्यासमा जाने वातावरण मिलाए ।
उनले सरस्वती क्लबबाट खेल्न थाले । त्यो क्षेत्रको सबैभन्दा चर्चित खेलाडी बने । ९ र १० मा पाथीभरा इङ्लिस स्कुल गएपछि २ वर्ष भने उनले क्रिकेट खेलेनन् । संयुक्त परिवार छुट्टएिपछि बुबालाई आर्थिक चाप बढेको थियो । यसैले जितेन्द्र चपुर बसेर पढ्न नसक्ने भए । उनले क्रिकेट नखेल्ने मानसिकता बनाए । २०६४ सालमा फस्ट डिभिजनमा एसएलसी पास गरे । अब के पढ्ने कसो गर्ने भन्ने दुविधा थियो । यसमा पनि काका हितलाल उद्धारक बन्न आइपुगे । गाउँमा एसएसली पास गर्नै ठूलो कुरा हुने बेला हितलालले २०४८ सालमा फस्ट डिभिजनमा पास गरेका थिए । उनले जितेन्द्रलाई आईएस्सी पढ्दै क्रिकेट खेल्ने सुझाए । बुबाका अगाडि राखेर के गर्छस् भनेर सोधे । उनले ुपढ्छु पनि खेल्छु पनिु भने । त्यसपछि बुबाले खेल्ने अनुमति दिए । तर, कहाँ गएर खेल्ने यो प्रश्न उठ्यो । हितलालले राम्रो क्रिकेटर बन्न भारतमा गएर सिक्ने सुझाव दिए । यसका लागि कम्तीमा महिनाको १० हजार खर्च चाहिन्थ्यो । बुबालाई यसले थप आर्थिक भार दिने भयो । तैपनि उनले भने, ुखेत बेचेर भए पनि पैसा पठाउँछु । गएर खेल ।ु
भारत यात्रा
सन् २००५ को एक दिन काकाभतिज भारतको पटना हिँडे । मेनुलहक स्टेडियममा पुगे, त्यहाँ राम्रो एकेडेमी थियो । भित्र गएर कुरा भयो तर जितेन्द्रलाई त्यहाँ खेल्न मन परेन । उनको मनमा राँची बसेको थियो । कारण राँचीबाट भारतको राष्ट्रिय टोलीमा पुगेका महेन्द्रसिंह धोनी पाकिस्तान र श्रीलंकाविरुद्ध शतक हानेर चर्चित बनेका थिए । तीन दिनसम्म कुर्दा पनि राँची जाने गाडी नपाएपछि काकाभतिजा रौतहट फर्किए ।
रौतहट आएर जिल्ला क्रिकेट संघ गए । संघका एक पदाधिकारीका भाइ सञ्जयकुमार भारतको नयाँ दिल्लीमा थिए । उनकै सहयोगमा काकाभतिजा अब धोनीको सट्टा अर्का स्टार वीरेन्द्र सहवागको ठाउँ दिल्ली जाने भए । दिल्लीमा क्रिकेट खेल्न जान लागेको भनेर गाउँमा जितेन्द्रको ठूलै चर्चा भइसकेको थियो ।
सञ्जयकुमारको सहयोगमा जितेन्द्र खेलगाउँको आरपी क्रिकेट एकेडेमीमा सिक्न जान थाले । उनी गाउँकै एक काकाको कोठामा बस्न थाले । एकेडेमी जानुअघि सञ्जयकुमारले भनेर उनले १० हजारको क्रिकेट किट पनि किने । घरबाट १३ हजार लिएर गएका थिए । उनका प्रशिक्षक अब्दुल सतार थिए । पहिलो दिन प्रशिक्षकले उनलाई बलिङ गर्छौ कि ब्याटिङ भनेर सोधे । पैसा नपुगेका कारण उनले ब्याट किनेका थिएनन् । त्यसैले पहिला बलिङ भने । त्यसपछि उनलाई सधैं बलिङमात्र गराइयो । उनी ब्याटिङ गर्न तम्सिन्थे । प्रशिक्षक सतार बलिङमा मात्र ध्यान देऊ भन्थे ।
दिल्लीमा जितेन्द्रले दुःखका दिन देखे । उनले छुट्टै कोठा लिएपछि कोठा भाडा, एकेडेमीको मासिक शुल्कले गर्दा खर्च बढयो । एक्लै बसे पनि उनी खाना पकाउन जान्दैनथिए । प्रायः खाना डढाउँथे । ब्याट नभएका कारण ब्याटिङ गर्न पनि पाउँथेनन् । यस्तैमा एकपटक उनलाई झाडापखालाले समात्यो । दिल्ली गएको दुई महिनापछि एक दिन कसैलाई नभनी जितेन्द्र घर फर्किए । उनी क्रिकेट खेलेर आए भनेर सबै खुसी भए । दुब्लाएको छोरो देखेर आमाले उनको दुःख थाहा पाइन् । आमा बेस्सरी रोइन् ।
जम्मा १७ दिन उनी घरमा बसे । काका हितलालले त्यसपछि बस्न दिएनन् । उनले ुक्रिकेट खेल्नु एउटा तपस्याजस्तो हो, मिहिनेत गर्नैपर्छु भनेर सम्झाएपछि जितेन्द्र फेरि दिल्ली फर्किए । उनको खर्च महिनाको ६ हजार थियो, बुबासँग पैसा माग्नुपर्दा उनी दुःखी हुन्थे । तर, बुबाले पठाउने भए । जितेन्द्रले खाना पकाउन पनि सिके । उनी अभ्यास सुरु हुने समयअघि नै एकेडेमी पुग्थे । सुरुमा उनलाई हेप्न खोज्नेहरू उनको बलिङ देखेपछि साथी भए ।
पहिले उनलाई यू(१९ समूहमा बलिङ गर्न लगाइन्थ्यो । पछि सिनियरमा पठाइयो । उनले बाउन्सर र योर्कर फाल्न थाले । उनलाई लासिथ मालिङ्गा भनेर साथीहरूले जिस्काउँथे । प्रशिक्षक सतारका प्रिय भए उनी । २००७ को इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल० अघि कोलकोता नाइट राइडर्सले सबै खेलाडीलाई ट्रायलमा बोलाएको थियो । ट्रायल दिन विजय दाहिया एकेडेमी गए । खेलाडीको चापले गर्दा भोलिपल्ट आउन भने । खेलाडी बढी भएर छनोटकर्ता नै समस्यामा परे । छनोट गर्दा समूह छुटयाइयो । उनले पनि बलिङ गरे, प्रशिक्षक अस्ट्रेलियन जोन बुचानन थिए । हेरेर पठाइदिए । उनले सहभागिताको प्रमाणपत्र भने पाए ।
एक दिन उनको अभ्यास चलिरहेको थियो । एकेडेमीमा हल्लीखल्ली भयो, ब्याटिङ अभ्यासका लागि वीरेन्द्र सहवाग एकेडेमीमा आएका रहेछन् । सहवागले प्राक्टिसका लागि चार बलर मागे, जसमा एक जितेन्द्र छानिए । सहवागलाई आफैंले बलिङ गर्न पाउँदा उनी निकै उत्साही भए । दुई वर्ष दिल्लीमा क्रिकेट सिकेपछि एक दिन जितेन्द्र नेपालमै खेल्छु भनेर फर्किए ।
नेपालमा कम(ब्याक
२००८ मा जितेन्द्रले सिनियर राष्ट्रिय छनोट प्रतियोगितामा जिल्लाबाट भाग लिए । उनले रौतहटबाट पहिलो खेल बाराविरुद्ध खेले । दिल्लीमा क्रिकेट सिकेर आएको भनेर सबैको ध्यान उनीमाथि थियो । तर, पहिलो खेलमा उनले एउटै विकेट लिन सकेनन् । सबैले गाइँगुइँं गरे( दिल्लीमा जितेन्द्रले के खेले भनेर । भोलिपल्ट पर्साविरुद्ध ६ विकेट लिएर उनले त्यसको जवाफ दिए । अर्को खेल मकवानपुरसँग थियो तर टिम नै आएन ।
यू(१९ राष्ट्रिय प्रतियोगिताको छनोटमा उनले बाराविरुद्ध ४ विकेट लिए भने पर्सासँग ५० रन हाने । तर, वीरगन्जको क्षेत्रीय टोलीमा उनी परेनन् । खेल्न भनेर त्यत्रो पैसा खर्च गरिसकेका उनको क्रिकेट करिअर नै अघि बढ्न नसक्ने स्थिति आयो । क्रिकेट खेल्न प्रेरणा दिने काका हितलालले पहिलोपल्ट भने( बाबु, पढाइमा ध्यान देऊ ।
पछि काठमाडौंमा हुने राष्ट्रिय प्रतियोगिताका लागि रौतहटबाट जितेन्द्र र सागर श्रेष्ठ वीरगन्जको टोलीमा परे । क्रिकेट छाड्ने भनेर निराश भएका जितेन्द्र खुसी भए । उनी काठमाडौं आए । प्रशिक्षक प्रकाश शर्मा थिए । उनले आफ्नो क्षेत्रबाट सबैभन्दा राम्रो खेले । क्षेत्र नम्बर(५ नेपालगन्जविरुद्धको महत्त्वपूर्ण जितमा उनले अन्तिम ओभरमा १९ रन चाहिँदा ५ बलमै जित दर्ता गरेका थिए । त्यो खेलमा दुई विकेट पनि लिए । उनले क्षेत्र नम्बर(४ भैरहवाविरुद्ध ४ विकेट लिए । उनको प्रदर्शन देखी गाउँमा सबै खुसी भए ।
खेल्दै जाँदा जितेन्द्र राष्ट्रिय टिममा परे । नेपाली टिम बंगलादेशको ढाकामा ट्वान्टी(२० विश्वकप खेल्ने तयारीमा छ । यो टिमको प्रमुख सदस्यका रूपमा जितेन्द्र पनि विश्कप खेल्दै छन् ।

'विश्व ट्वान्टी-२० क्रिकेटका सारथिहरू’ जगदीश्वर पाण्डेको प्रकाशित पुस्तकबाट जीतेन्द्र मुखियाको यो कथा लिइएको हो । जुन इकान्तिपर डटकमवाट साभार गरिएको हो ।